ఉద్యమాన్ని సాయుధంచేసిన దొడ్డికొమురయ్య
నాటి
తెలంగాణ ఉద్యమానికి పురుడు పోసిన యోధుల్లో ముందు వరుసలో నిలిచి, నేటి
ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమానికి ప్రేరణగా నిలిచిన వాడు దొడ్డికొమురయ్య.సామాజిక
తెలంగాణ అన్నా, వీర తెలంగాణ అన్నా, బహుజన తెలంగాణ అన్నా, అందరికీ ముందుగా
యాదికొచ్చేది దొడ్డి కొమురయ్య. జూలై 4 అమెరికాకు స్వాతంత్య్రం సిద్ధించిన
రోజు. కాంగ్రెస్ ఎమ్మెల్యేలందరూ రాజీనామాలు చేస్తామనిప్రకటించిన డెడ్ లైన్
డేట్. వీటన్నింటికీ మించి వెటి ్టనుంచి భూస్వామ్య పీడన నుంచి విముక్తి కోసం
దొడ్డి కొమురయ్య అమరుడైన రోజు జూలై 4, 1946.ఇవాళ ఆయన 65 వ వర్దంతి.
భూమికోసం, భుక్తికోసం, శాంతియుతంగా సభలు సమావేశాల ద్వారా చేస్తున్న
పోరాటాన్ని సాయుధ మార్గం పట్టించింది కొమురయ్య అమరత్వమే.
ఒకప్పటి నల్లగొండ జిల్లా నేటి వరంగల్ జిల్లాలోని జనగామ తాలూకాలోని మొత్తం 60 గ్రామాల్లో విసునూరు దేశ్‌ముఖ్‌దే ఇష్టా‘ రాజ్యం’.దోపిడీ, హింసకు ఆయన గడీ కేంద్రంగా ఉండింది.
దేశ్‌ముఖ్ తల్లి జానకమ్మ కొడుకును మించిన క్రూరత్వాన్ని ప్రదర్శించేది. దేశ్‌ముఖ్ 60 గ్రామాల్లో ఒకటైన కడి ప్రజలు ప్రాణాలు అరచేతిలో పెట్టుకొని బతికేవారు. ఆంధ్ర మహాసభ పిలుపుతో చైతన్యవంతులైన ప్రజలు ‘సంగం’గా ఏర్పడ్డారు. కడి 20 మంది సభ్యులతో గ్రామదళం ఏర్పడింది. దీంతో.. జానకమ్మ దొరసాని సంఘం నాయకులపై అక్రమ కేసులు పెట్టించింది. సంగం సభ్యులు జైలు పాలైండ్రు. అయినా పోరాటం ఆగలేదు.లేవీ ధాన్యం వసూలు కోసం దేశ్‌ముఖ్‌ల తొత్తు పోలీస్ బలగాలు కడి ఇల్లిల్లూ సోదాచేసి తిండి కో సం ప్రజలు దాచుకున్న ధ్యాన్యాన్ని కూడా స్వాధీనం చేసుకున్నారు. అసలే కరువుకాలం. అధికారులు బలవంతంగా ధాన్యాన్ని కొలుచుకుపోవడాన్ని ప్రజలు సహించలేకపోయారు. కడి దొరఇంట్లో గరిసెల్లో ధాన్యాన్ని ఏమాత్రం పట్టించుకోకుండా,వారు ఏర్పాటు చేసిన విందారగించి పేద ప్రజల తిండిగింజలు లాక్కోవడాన్నివ్యతిరేకించారు. ప్రజలు సంఘటితమై ముందుగా దొర గడీని తనిఖీ చేయాలని తహసీల్దార్ మీద వత్తిడి చేసిండ్రు. అంతేగాకుండా అధికారులు కడి గ్రామ ప్రజల నుంచి జప్తు చేసుకున్న లేవీ ధాన్యాన్ని కూడా తిరిగి ప్రజలు పంచుకున్నరు. ఇది అవమానంగా భావించిన జానకమ్మ తమ గూండాలను విసునూరు,పాలకుర్తి ప్రాంతా లనుంచి రప్పించింది. మస్కీన్ అలీ, అబ్బాస్‌అలీ, గడ్డం నరసింహాడ్డిలాంటి గూండాల్ని ప్రజలపై దాడికి ఉసి గొల్పింది.
గూండాల దౌర్జన్యాలకు అడ్డుకట్ట వేయాలని, ప్రభుత్వం లేవీ ధాన్య సేకరణ ఆపాలనే డిమాండ్‌తో సంగం సభ్యులు గ్రామంలో ఊరేగింపు తీయాలని నిర్ణయించారు. అప్పటికప్పుడే గ్రామ ప్రజలందరూ బొడ్రాయి దగ్గరికి ‘ఆంవూధమహాసభకి జై ’ దేశ్‌ముఖ్ గుండాయిజం నశించాలనే నినాదాలిస్తూ ఊరంతా తిరుగుతూ ఊరేగింపు తీసిండ్రు. విషయం తెలిసిన కొమురయ్య తింటున్న అన్నాన్ని సగంలోనే వదిలేసి ఊరేగింపులో కలిసిండు. పెద్ద ఎత్తున ప్రజలు కదిలి రావడతో దిక్కుతోచని దేశ్‌ముఖ్ గుండాలు ప్రజలపై విచక్షణా రహితంగా కాల్పులు జరిపిండ్రు కాల్పుల్లో గ్రామ దళసభ్యుడైన, దొడ్డి కొమురయ్య అన్న దొడ్డి మల్లయ్య కాలుకు తుపాకి తూటా తగిలింది.మరో 20 మందికి పైగా గాయపడ్డారు. దీంతో కోపోవూదిక్తుడైన కొమురయ్య దొరల గూండాలను నిలదీసిండు. ఈ సారి గూండాలు చేసిన కాల్పుల్లో తూటాలు యువకుడైన దొడ్డి కొమురయ్య పొట్టలోంచి దూసుకు పోయినయి. ఆయన అక్కడికక్కడే చనిపోయిండు.
మంగలి కొండయ్య అనే మరో సంగ సభ్యుడికి నుదుటిపై బలమైన గాయం కాగా, ఆయన సోదరుడు నరసయ్య చేయికి గాయమైంది. అయినా ప్రజలు పారిపోకుండా బజారంతా రక్తసిక్తమైనా నినాదాలు చేస్తూ సంఘటితంగా నిలిచిండ్రు. వీరిని చెదరగొట్టడానికి విసునూరు దేశ్‌ముఖ్ కొడుకు ‘బాబుదొర’ రెండువందల మంది సాయుధులైన గుండాలను తీసుకొచ్చినప్పటికీ ప్రజల గుత్పల ధాటికి తాళలేక పరారైండ్రు.
భూమికోసం, భుక్తికోసం, వెట్టినుంచి విముక్తి కోసం జరిగిన పోరులో దొడ్డి కొమురయ్య తొలి అమరుడయ్యిండు. సభలు, సమావేశాల ద్వారా, శాంతి వచనాల ద్వారా భూస్వాములు దారికి రారని ప్రజలు తెలుసుకున్నరు. ప్రభుత్వం, అధికారులు , దేశ్‌ముఖ్‌లు, దొరలు, జాగీర్దార్లకు తొత్తులేనని అర్థం చేసుకున్నరు.ఈ చైతన్యంతోనే.. ఆంధ్రమహాసభలోని అతివాదులు కమ్యూనిస్టు పార్టీగా ఏర్పడి సాయుధ పోరాటాన్ని నడిపిండ్రు. ఈ సాయుధ పోరాటానికి నాంది పలికింది దొడ్డి కొమురయ్య అమరత్వమే. వెనుకబడిన గొల్లకులంలో పుట్టిన కొమురయ్య మరణానంతరం ఎంతో మంది ఆయన స్ఫూర్తితో ఉద్యమంతో మమేకమైండ్రు. దోపిడీ దారుల గుండెల్లో గునపాలయ్యిండ్రు.
1946లోని దొడ్డి కొమురయ్య విగ్రహాన్ని ప్రతిష్టించాలని గొల్లకురుమలు ఊరేగింపు తీశారంటే వారి చైతన్యాన్ని అర్థం చేసుకోవచ్చు. తెలంగాణా సమాజానికి సాయుధ పోరాటానికి పాదులు వేసిన దొడ్డి కొమురయ్య విగ్రహం ట్యాంక్‌బండ్ మీద పెట్టాలని తెలంగాణ వాదులందరూ డిమాండ్ చేస్తున్నప్పటికీ ప్రభుత్వం పట్టించు కోవడంలేదు. దొడ్డి కొమురయ్య పోరాట స్ఫూర్తితో తెలంగాణ సాధించుకొని నిజమైన నివాళి అర్పిద్దాం.
ఒకప్పటి నల్లగొండ జిల్లా నేటి వరంగల్ జిల్లాలోని జనగామ తాలూకాలోని మొత్తం 60 గ్రామాల్లో విసునూరు దేశ్‌ముఖ్‌దే ఇష్టా‘ రాజ్యం’.దోపిడీ, హింసకు ఆయన గడీ కేంద్రంగా ఉండింది.
దేశ్‌ముఖ్ తల్లి జానకమ్మ కొడుకును మించిన క్రూరత్వాన్ని ప్రదర్శించేది. దేశ్‌ముఖ్ 60 గ్రామాల్లో ఒకటైన కడి ప్రజలు ప్రాణాలు అరచేతిలో పెట్టుకొని బతికేవారు. ఆంధ్ర మహాసభ పిలుపుతో చైతన్యవంతులైన ప్రజలు ‘సంగం’గా ఏర్పడ్డారు. కడి 20 మంది సభ్యులతో గ్రామదళం ఏర్పడింది. దీంతో.. జానకమ్మ దొరసాని సంఘం నాయకులపై అక్రమ కేసులు పెట్టించింది. సంగం సభ్యులు జైలు పాలైండ్రు. అయినా పోరాటం ఆగలేదు.లేవీ ధాన్యం వసూలు కోసం దేశ్‌ముఖ్‌ల తొత్తు పోలీస్ బలగాలు కడి ఇల్లిల్లూ సోదాచేసి తిండి కో సం ప్రజలు దాచుకున్న ధ్యాన్యాన్ని కూడా స్వాధీనం చేసుకున్నారు. అసలే కరువుకాలం. అధికారులు బలవంతంగా ధాన్యాన్ని కొలుచుకుపోవడాన్ని ప్రజలు సహించలేకపోయారు. కడి దొరఇంట్లో గరిసెల్లో ధాన్యాన్ని ఏమాత్రం పట్టించుకోకుండా,వారు ఏర్పాటు చేసిన విందారగించి పేద ప్రజల తిండిగింజలు లాక్కోవడాన్నివ్యతిరేకించారు. ప్రజలు సంఘటితమై ముందుగా దొర గడీని తనిఖీ చేయాలని తహసీల్దార్ మీద వత్తిడి చేసిండ్రు. అంతేగాకుండా అధికారులు కడి గ్రామ ప్రజల నుంచి జప్తు చేసుకున్న లేవీ ధాన్యాన్ని కూడా తిరిగి ప్రజలు పంచుకున్నరు. ఇది అవమానంగా భావించిన జానకమ్మ తమ గూండాలను విసునూరు,పాలకుర్తి ప్రాంతా లనుంచి రప్పించింది. మస్కీన్ అలీ, అబ్బాస్‌అలీ, గడ్డం నరసింహాడ్డిలాంటి గూండాల్ని ప్రజలపై దాడికి ఉసి గొల్పింది.
గూండాల దౌర్జన్యాలకు అడ్డుకట్ట వేయాలని, ప్రభుత్వం లేవీ ధాన్య సేకరణ ఆపాలనే డిమాండ్‌తో సంగం సభ్యులు గ్రామంలో ఊరేగింపు తీయాలని నిర్ణయించారు. అప్పటికప్పుడే గ్రామ ప్రజలందరూ బొడ్రాయి దగ్గరికి ‘ఆంవూధమహాసభకి జై ’ దేశ్‌ముఖ్ గుండాయిజం నశించాలనే నినాదాలిస్తూ ఊరంతా తిరుగుతూ ఊరేగింపు తీసిండ్రు. విషయం తెలిసిన కొమురయ్య తింటున్న అన్నాన్ని సగంలోనే వదిలేసి ఊరేగింపులో కలిసిండు. పెద్ద ఎత్తున ప్రజలు కదిలి రావడతో దిక్కుతోచని దేశ్‌ముఖ్ గుండాలు ప్రజలపై విచక్షణా రహితంగా కాల్పులు జరిపిండ్రు కాల్పుల్లో గ్రామ దళసభ్యుడైన, దొడ్డి కొమురయ్య అన్న దొడ్డి మల్లయ్య కాలుకు తుపాకి తూటా తగిలింది.మరో 20 మందికి పైగా గాయపడ్డారు. దీంతో కోపోవూదిక్తుడైన కొమురయ్య దొరల గూండాలను నిలదీసిండు. ఈ సారి గూండాలు చేసిన కాల్పుల్లో తూటాలు యువకుడైన దొడ్డి కొమురయ్య పొట్టలోంచి దూసుకు పోయినయి. ఆయన అక్కడికక్కడే చనిపోయిండు.
మంగలి కొండయ్య అనే మరో సంగ సభ్యుడికి నుదుటిపై బలమైన గాయం కాగా, ఆయన సోదరుడు నరసయ్య చేయికి గాయమైంది. అయినా ప్రజలు పారిపోకుండా బజారంతా రక్తసిక్తమైనా నినాదాలు చేస్తూ సంఘటితంగా నిలిచిండ్రు. వీరిని చెదరగొట్టడానికి విసునూరు దేశ్‌ముఖ్ కొడుకు ‘బాబుదొర’ రెండువందల మంది సాయుధులైన గుండాలను తీసుకొచ్చినప్పటికీ ప్రజల గుత్పల ధాటికి తాళలేక పరారైండ్రు.
భూమికోసం, భుక్తికోసం, వెట్టినుంచి విముక్తి కోసం జరిగిన పోరులో దొడ్డి కొమురయ్య తొలి అమరుడయ్యిండు. సభలు, సమావేశాల ద్వారా, శాంతి వచనాల ద్వారా భూస్వాములు దారికి రారని ప్రజలు తెలుసుకున్నరు. ప్రభుత్వం, అధికారులు , దేశ్‌ముఖ్‌లు, దొరలు, జాగీర్దార్లకు తొత్తులేనని అర్థం చేసుకున్నరు.ఈ చైతన్యంతోనే.. ఆంధ్రమహాసభలోని అతివాదులు కమ్యూనిస్టు పార్టీగా ఏర్పడి సాయుధ పోరాటాన్ని నడిపిండ్రు. ఈ సాయుధ పోరాటానికి నాంది పలికింది దొడ్డి కొమురయ్య అమరత్వమే. వెనుకబడిన గొల్లకులంలో పుట్టిన కొమురయ్య మరణానంతరం ఎంతో మంది ఆయన స్ఫూర్తితో ఉద్యమంతో మమేకమైండ్రు. దోపిడీ దారుల గుండెల్లో గునపాలయ్యిండ్రు.
1946లోని దొడ్డి కొమురయ్య విగ్రహాన్ని ప్రతిష్టించాలని గొల్లకురుమలు ఊరేగింపు తీశారంటే వారి చైతన్యాన్ని అర్థం చేసుకోవచ్చు. తెలంగాణా సమాజానికి సాయుధ పోరాటానికి పాదులు వేసిన దొడ్డి కొమురయ్య విగ్రహం ట్యాంక్‌బండ్ మీద పెట్టాలని తెలంగాణ వాదులందరూ డిమాండ్ చేస్తున్నప్పటికీ ప్రభుత్వం పట్టించు కోవడంలేదు. దొడ్డి కొమురయ్య పోరాట స్ఫూర్తితో తెలంగాణ సాధించుకొని నిజమైన నివాళి అర్పిద్దాం.
-సంగిశెట్టి శ్రీనివాస్;
No comments:
Post a Comment